‘En het licht schijnt in de duisternis, en de duisternis heeft het niet begrepen.’ Johannes 1: 5
In deze tijd vieren Joden en christenen, ieder op geheel eigen wijze het feest van het licht. Aan het begin van deze maand was dat voor de Joden Chanoeka en voor ons christenen is dat natuurlijk het kerstfeest.
Chanoeka is het jongste Joodse feest. Toch is het alsnog meer dan tweeduizend jaar oud: het stamt uit het midden van de tweede eeuw voor Christus. Op dat moment houden de Grieken het land Israël sinds de verovering door Alexander de Grote al twee eeuwen bezet. De bezetters respecteren steeds minder de plaatselijke gewoontes. Ze willen dat de Joden zich vergaand aanpassen. Zo offeren ze een varken op het altaar in de tempel in Jeruzalem. Een ongelooflijke provocatie, omdat een varken een onrein dier is en daarmee dus de hele tempel tijdelijk ‘onrein’ werd.
Onder leiding van Juda de Makkabeeër komen de Joden in opstand. Het lukt hem stukje bij beetje het land te heroveren. Maar voordat hij de tempel bereikt, hebben de Grieken de heilige plaats al geplunderd en gesloopt. Uiteindelijk weet hij ze ook daar te verjagen. Teruggekeerde priesters vinden de grote kandelaar terug: de Menora. Er is nog een klein flesje gewijde olie. Op de eerste dag van de her inwijding van de tempel is het al op. Maar de tweede ochtend blijkt het weer gevuld. En zo acht dagen lang: het Chanoeka-wonder.
Het bekendste gebruik van Chanoeka is het aansteken van de chanoekia, een speciale negenarmige kandelaar. De aansteekkaars brandt het hele feest – acht dagen lang. De overige acht kaarsen worden elke dag aangestoken, tot op de achtste dag alle kaarsen branden. De kaarsen staan symbool voor de acht dagen dat het Chanoeka-wonder duurde. Opvallend is dat Joodse gelovigen de kandelaar vaak voor hun raam aan de voorkant van het huis zetten.
Verder eten Joodse gelovigen vaak een soort zoete oliebollen, waarbij de olie verwijst naar de gewijde olie van het Chanoeka-wonder. En natuurlijk zijn oliebollen ook gewoon lekker en feestelijk.
Een paar weken geleden legde opperrabbijn Jacobs bij Hour of Power uit dat de chanoekia in het venster wordt aangestoken. De bedoeling is dat zo de donkere straat verlicht wordt en de passant veilig zijn weg vindt. De donkerte van deze tijd is de steeds verder oprukkende secularisatie. Met als gevolg een wereld die denkt het zonder God te kunnen. ”Juist in deze tijd”, zegt Jacobs, “is het belangrijk dat mensen verlicht worden en de weg naar de Eeuwige terug vindt”.
Als christelijke gelovigen vieren we de geboorte van het Licht dat in deze wereld is gekomen en hebben we ook een belangrijke rol in het doorgeven van die hoopvolle boodschap. Juist in deze tijd kunnen we het verschil maken door oog te hebben voor de mensen om ons heen. Dan gaat het om een kaartje met een persoonlijke wens, of nodig iemand, die bijvoorbeeld alleen is, uit voor een kopje koffie, of doe de boodschappen voor iemand die corona heeft. Zo zijn er vele mogelijkheden te bedenken.
Daarmee wordt het Licht dat in ons is zichtbaar voor hen die het nodig hebben. Hoe duisterder het ook om ons heen wordt, des te feller is het Licht zichtbaar. Wij zijn van het Licht. Wij leven in deze donkere tijd. Nu is het de tijd om te schijnen en te stralen en vol hoop 2022 te starten.
Ik wens ons allen gezegende feestdagen!